Vallei van de Zeverenbeek

Rijkdom aan natte veenbodems

De vallei van de Zeverenbeek is een langgerekt gebied dat zich uitstrekt van aan Schave, over Zeveren, tot in Wontergem. Het bestaat uit een reeks heel diverse biotopen met van oost naar west uitgestrekte meersen in Schave, de Moerputten, de bloemenrijke ruigtes ter hoogte van de Kerkstraat, de natte hooivlakte van de Blekerij, het Elzenbroekbos van Kauwe, en de extensief beheerde percelen met kleine landschapselementen in de Vondelmeersen in Wontergem. In totaal bezit en beheert Natuurpunt ongeveer 50 ha in de Vallei van de Zeverenbeek. Vanwege zijn unieke natuurrijkdom is de vallei geklasseerd als habitatrichtlijngebied.

Schave

In deze zone mondt de Zeverenbeek uit in het Schipdonkkanaal dat aangelegd werd in de 19° eeuw. Er is een plotse overgang van kouter naar vallei merkbaar. Het neerslagwater dat op de zandlemige kouters langzaam in de grond dringt, komt in de vallei weer naar boven. De grondwaterstand is hier zomer en winter hoog, ideaal voor een aantal zeldzamere planten zoals Poelruit, Brede Ochis, Brongras…

De Schavestraat is in de winter regelmatig onderbroken omdat ze in de natuurlijke vallei van de Zeverenbeek ligt en die nog regelmatig blank staat bij hevige of langdurige regenval. De vallei heeft dan ook een belangrijke waterbergende functie. In de winter verblijven er veel Smienten terwijl Buizerd, Boomvalk, Krakeend, Rietgors er broeden…

Moerputten en omgeving Kerkstraat

Via de Kerkstraat bereik je de Moerputten, drie verboste vijvers die hier ook ‘drie gebroedersvijvers’ genoemd worden. Volgens een legende is hier een kasteel verzonken. Er werd tot in de 20e eeuw veen (turf) gestoken door gezinnen om te laten drogen als brandstof. De turf werd uitgespit in kleine putjes. Zo werd de veenlaag plaatselijk uitgemoerd en zo komen de moerputten aan hun naam. Na het staken van de ontginning nam de natuur weer de overhand en daardoor verbosten de turfputten tot waterrijke wilgenbosjes.

De omliggende moerassige graslanden zijn zeer soortenrijk. De geelbloemige Grote ratelaar is hier een opvallende typische plant. Zijn drijvende zaadjes verspreiden zich via overstromingen.

Natuurpunt kon samen met de Stad Deinze, de Vlaamse Landmaatschappij en het Europees project ‘Balance’ in 2013 de vroegere ‘Zeveren planke’ realiseren. ‘Zeveren planke’ vormde tot de jaren 60 een verbinding tussen Zeveren en de graanmolen op de Oude Brugse Poort. Met de aanleg van dit knuppelpad herstelde natuurpunt deze trage weg. Wandelaars en fietsers kunnen hier kennismaken met de unieke natuur in deze vallei, waar de Zeverenbeek meandert tussen bloemenrijke hooilanden met onder andere grote ratelaar, echte koekoeksbloem en verschillende soorten orchideeën.

De Blekerij

Het gebied vlak aan de Aaltersesteenweg bekend als ‘De Blekerij’ is een hooiland met een stelsel van vele grachten waar in de 14de , 15de eeuw het linnen werd gebleekt. Het is nu een uiterst waardevol hooiland met orchideeën, Grote ratelaar, Koekoeksbloem…

De naam verwijst naar een oud gebruik dat uit de Middeleeuwen stamt. De weversgilden van Deinze lieten hun lijnwaad wassen en bleken op het gras. De waterhuishouding werd geregeld door middel van greppels en een ringsloot.

Met behulp van potas, karnemelk, water en natuurlijk… de zon, werd het laken bleker gemaakt. Dit was een vorm van nijverheid die toen op verschillende plaatsen in België bestond. Het linnen werd eerst gewassen met loog, een soort zeep gemaakt van o.a. potas, en daarna te bleken gelegd op de bleekvelden in het zonlicht. Het was belangrijk dat het linnen niet opdroogde, anders zou de zon gaten branden in de stof. Hiertoe werd het linnen voortdurend begoten met schoon water, dat met de gieter of hoosspaan uit de gietsloten werd geschept.

Een meer technisch procédé om het linnen nog bleker te maken, was het linnen eerst laten weken in een kuip met karnemelk.

Het bleekseizoen begon op 20 maart en liep tot 31 augustus. Dan alleen was het zonlicht sterk genoeg!

De Kauwestraat maakt de verbinding tussen de Izegemstraat en Tieltse steenweg. Langs de beek liggen hier mooie broekbossen, bossen die een groot deel van het jaar onder water staan. Onder de Elzen bloeien in het voorjaar massaal Dotterbloemen en Gele lis. Minder opvallend, maar minstens even belangrijk zijn Eenbes, Elzenzegge…

Wontergem : Dender en de Vondelmeersen

De Vallei van de Zeverenbeek bestaat hier uit een kleinschalig cultuurlandschap met elzenbroekbosjes, bloemrijk grasland, natte ruigtes, poelen en knotwilgen.

De knotwilgen worden regelmatig gekapt, enkele nieuwe poelen bieden een thuis aan kikkers en salamanders. Langs het knuppelpad aan de spoorweg kan zich spontaan een natuurlijk bos met streekeigen soorten zoals Els, Es, Zomereik en Gelderse roos ontwikkelen. In het voorjaar bloeien er Dotterbloem, Gele lis en Slanke sleutelbloem, in de zomer de vrij zeldzame Poelruit naast talrijke andere ruigtekruiden.

Wandelen

Vele gebieden in de Zeverenbeek zijn te kwetsbaar (en meestal ook te nat!) voor wandelingen zonder gids.  Wel werden er twee wandelroutes aan de randen van het gebied bewegwijzerd.


Hier vind je
de wandelingen

PS. Je vindt ook informatie over de Zeverenbeekvallei op de website van Natuurpunt